Brazilski dragulj: Jatoba - Hymenaea courbaril
Brazilska trešnja ili jatoba je takva vrsta drveta koja je čvrsta, stabilna i dovoljno izdržljiva i za unutrašnju i za spoljašnju upotrebu. Iako je svi nazivaju ‘trešnjom’, ona nije trešnjino drvo, već pripada familiji Fabaceae.
U velikoj meri se upotrebljava u drvnoj industriji, odnosno proizvodnji podnih obloga. Tamno crvenkasta boja je divna, a tvrdoća i stabilnost je čine najboljom opcijom za podne obloge. Njen opseg upotrebe kreće se od unutrašnjosti ka spoljašnjim konstrukcijama, a najčešće se koristi za deking, ramove i nameštaj u eksterijeru. Kao i većina tropskih vrsta, jatoba je vrlo otporna na truljenje i insekte. Iako je gusto drvo, nema toliko značajnu gustinu kao npr. ipe (Handroanthus spp.) i kumaru (Dipteryx odorata).
Ova, nešto manja gustina znači da je veoma izdržljivo, ali se i aklimatizuje bolje tokom perioda prilagođavanja, počevši od građe, pa sve do montaže u dvorištu, iz sezone u sezonu.
Jatoba je jedna od vrsta koja će promeniti boju pri obradi. U početku, drvo je svetlije boje i vremenom tamni u bordo. Ako se ne tretira pravilno, kao i svako drvo u eksterijeru, posivi na sunčevoj svetlosti. Promena boje se dešava prilično brzo, čak i sveže obrađena jatoba može da potamni nakon samo par sati na suncu.
Najbolja osobina ove vrste jeste njena prilagodljivost - može se koristiti i napolju i unutra. S obzirom na današnje trendove - otvoreni životni prostori i njihovo spajanje sa unutrašnjim prostorima - jatoba je odličan izbor za podove i deking jer stvara jedinstven životni prostor kroz koji se pruža visokotrajni prirodni materijal.
Jatoba na fasadi
Sveže postavljena jatoba, crvenkasto-braon boje Uzorak jatobe koja je bila izložena suncu par dana
Vrlo je bitno znati razlikovati, odnosno prepoznati da se radi o dva različita proizvoda iste vrste. Deking se radi tako što se hobluje sa sve četiri strane, ublažen na ivicama; suši se do oko 18% vlažnosti kako bi se prilagodilo većini spoljnih uslova. Proizvod koji se koristi u enterijeru je tipični masiv koji se suši u sušari do 6-8% vlažnosti i prodaje se kao grubo rezane daske ili se profiliše po želji.
Osobine | Sveže drvo | Prosušeno drvo | Jedinica mere |
---|---|---|---|
Čvrstoća na savijanje | - | 22510 | psi |
Maksimalna čvrstoća na lom | 10312 | 11780 | psi |
Krutost MOE | - | 2745 | 1000psi |
Čvrstoća po Janki | - | 2690 | lbs |
Specifična gravitacija | - | 0.77 | - |
Težina | - | 57 | lbs/ft3 |
Gustina | - | 62 | lbs/ft3 |
Radijalno skupljanje | - | 3.8 | % |
Tangencijalno skupljanje | - | 7.1 | % |
Volumetrijsko skupljanje | - | 11 | % |
Pripremila: Anđela Obradović
Izvor: www.core77.com
Fotografije: www.core77.com i en.wikipedia.org