Alpska kuća od akoja drveta
AKOJA - posebna vrsta modifikovanog drveta
U alpskim brdima iznad italijanskog grada Breše podignuta je porodična kuća sa jasnim zahtevom vlasnika da bude zdravo i ekološko stanište. Logičan izbor materijala za oblaganje bilo je - drvo. Međutim, upotrebljena je posebna vrsta modifikovanog drveta - akoja (accoya). Izbor je napravljen na osnovu činjenice da akoja drvo predstavlja trajan i stabilan proizvod, sa minimalnim uticajem na životnu sredinu, i istovremeno se svojim vizuelnim karakteristikama uklapa u prirodan ambijent. Ovo nije jedini drveni proizvod na savremenom tržištu koji kroz modifikovanu formu teži da prevaziđe poznate mane drvene građe - neotpornost na vlagu zimi, i vrućine tokom leta. Dodatno, u odnosu na obično drvo, akoja se odlikuje i manjom potrebom za održavanjem.
Dizajnirana od strane arhitekte Kamila Botičinija, ova planinska kuća zamišljena je da bude što manje nametljiva i istaknuta u krajoliku, kao i da svojom formom „sraste” sa okruženjem. Međutim, težnja vlasnika i projektanta bila je i da u arhitektonskom smislu bude izražajna i upečatljiva, i otelotvorena kroz isključivo savremeni vokabular. Stoga, minimalizam i moderna linija sklapanja kompozicije bili su ideje-vodilje. Pored upotrebe akoja drveta za oblaganje, objekat poseduje prirodni sistem ventilacije i u punoj paleti građevinskih materijala koristi isključivo one ekološke. Dijalog sa krajolikom je evidentan, i potencira ga kako materijalizacija, tako i forma - kroz široke staklene otvore pejzaž se „uvlači” u kuću, dok kompozicija nalik na specifičnu puževu ljusku ostaje prilagođena konstituciji terena. Enterijer je takođe sveden i minimalistički, sa puno dnevnog svetla, vazduha i upečatljivih vizura. Zanimljiv je pešački prilazni put do objekta, koji, nalik na modernu kozju stazicu, prati teren i najavljuje šta nas čeka na kraju puta.
Koloritska gama objekta je svedena i, ukoliko se izuzmu drvene parzije, monohromna. Drvetu je, tako, data moć da oplemenjuje i oživotvoruje humani prostor, dajući mu jasan kontekst. U zadnjem dvorištu-bašti, u okviru drvene terase, sačuvano je mlado stablo, što kao potez govori o krajnje pažljivom pristupu prema očuvanju i respektu lokaliteta. Objekat se svojom konkavnom formom gornjeg sprata široko otvara prema ambijentu, potcrtavajući drvenom fasadom svoj karakter i stremljenje.
Akoja počinje život kao brzorastući bor (Pinus radiata) koji se uzgaja u održivim šumama kojima se upravlja. Bor se seče kada dostigne zrelost oko 30 godina. U tom trenutku počinje njegov proces modifikacije - u formi daske ili grede drvo se podvrgava takozvanom procesu acetilacije (sa trajnim menjanjem strukture ćelijskih zidova) korišćenjem sirćetne kiseline. Ovaj proces uopšte stvara izuzetno stabilno i izdržljivo drvo, a akoju posebno karakteriše otpornost na niz promenljivih uslova, od truljenja do promene boje i pucanja. S obzirom da se naša alpska vila suočava sa vlažnim uslovima tokom cele godine, kao i visokim letnjim temperaturama do 28°C, odluka za akoju predstavljala je mudar, ali i jasan istraživački potez – u ovoj regiji je akoja primenjena prvi put. Prema nezavisnim podacima, ova drvena obloga ima 75% manje šanse da se skupi i nabubri dok se suočava sa vlažnim maglovitim zimama, dok leti njen strukturalni sastav, i samim tim estetski izgled, ostaju netaknuti kako temperature i UV indeks rastu.
Prema procenama samog proizvođača, obloga na ovoj kući trajaće minimalno 50 godina, Nadmašujući čak i visokokvalitetne i estetske atribute tropskog tvrdog drveta (npr. tikovine), ovaj savremeni materijal se može pohvaliti i svojim poreklom - iz FSC® sertifikovanih i održivih šuma. Ne sadrži toksične supstance. Ne manje važno od svega iznetog je i to da je akoja drvo ugljenik-negativan proizvod tokom svog punog životnog ciklusa, i može se u potpunosti ponovo koristiti i reciklirati. Sve ovo čini akoju idealnom za mnoge primene, uključujući prozorske okvire, vrata, fasade, obloge, podove i slično.
Tekst je objavljen u časopisu DRVOtehnika, broj 73, januar 2022.
